SEEDBANK

Marihuana i haszysz wyrabiane są z konopi indyjskich (Cannabis sativa L.), rosnących w południowo-wschodniej Azji, w rejonie Morza Śródziemnego, w Ameryce Środkowej i Południowej. Można je również hodować w klimacie umiarkowanym. Zawierają kilkadziesiąt aktywnych biologicznie substancji, z których najważniejszymi są tetrahydrokanabiole (THC).

Są to najbardziej rozpowszechnione, a tym samym najczęściej używane narkotyki w Polsce i na świecie. W niektórych krajach preparaty konopi są legalizowane i dopuszczane do oficjalnego obrotu. Przykładem jest ustawodawstwo holenderskie. Powodem łagodnego podejścia do tych środków jest przekonanie o relatywnie niskich szkodach zdrowotnych i społecznych związanych z ich używaniem.

Zastosowanie w medycynie

Współcześnie potwierdzono przede wszystkim działanie THC powodujące obniżenie ciśnienia śródgałkowego, działanie przeciwwymiotne i przeciwdrgawkowe. W niektórych krajach marihuana jest przepisywana osobom terminalnie chorym.

Działanie fizjologiczne

W zależności od warunków konopie mogą działać jako środek pobudzający, uspokajający, znieczulający lub lekko halucynogenny. Lecz mimo nadawania preparatom konopi właściwości halucynogennych, symptomy używania bardziej zbliżone są do obserwowanych po alkoholu niż po halucynogenach.

Przy zażywaniu preparatów konopi obserwuje się m.in. następujące objawy:

  • wzrost ciśnienia krwi i przyśpieszone tętno
  • wysuszenie śluzówek jamy ustnej, czasami ataki kaszlu
  • przekrwienie gałek ocznych, spojówek, niekiedy obrzęk powiek
  • pocenie się
  • zwiększenie apetytu
  • bóle i zawroty głowy
  • zaburzenia koordynacji ruchowej, uwagi i możliwości uczenia się
  • zaburzenia pamięci
  • ogólnie gorszą sprawność psychofizyczna (wzrost urazowości)
  • Długość działania 1–3 godzin

Odczucia subiektywne

Doznania wynikłe z przyjęcia THC zależą od cech osobowości danego człowieka, wielkości dawki, drogi przyjęcia, stanu emocjonalnego w momencie przyjęcia, nasiona marihuany obecności innych ludzi oraz od współdziałania tej substancji z innymi (np. z alkoholem). Przetwory konopi indyjskich używa się najczęściej w celu intensyfikowania przyjemności. Wywołują uczucie euforii.

Skutki jednorazowego przyjęcia

Wyróżnia się następujące fazy działania THC, między którymi występują okresy uspokojenia i „wyciszenia psychicznego”:

  • faza dobrego samopoczucia i euforii z wielomównością
  • faza nadwrażliwości zmysłowej, zwłaszcza słuchu i wzroku z zaburzeniami poczucia czasu i przestrzeni, niekiedy napadami ostrego lęku
  • faza ekstatyczna
  • faza snu i przebudzenia Powyższe fazy nie zawsze ujawniają się w pełni.

Pozornie „pozytywne” efekty działania

  • obniżenie się progu percepcji (szczególnie słuchowej) – wzrost wrażliwości zmysłów
  • odprężenie i poczucie spokoju
  • zmiana poczucia mijającego czasu: jest on określany jako rozciągnięty i mijający wolniej
  • zwiększenie odczucia przyjemności seksualnych
  • optymizm i podniesiona samoocena
  • poczucie absurdu
  • Negatywne efekty działania
  • skłonność do ulegania sugestiom
  • zagubienie
  • nieracjonalne myśli
  • zwiększone napięcie i niepokój
  • pogorszenie pamięci
  • przyśpieszone tętno
  • zawroty głowy
  • apatia
  • lęki i urojenia
  • niemożność skupienia uwagi na wielu rzeczach jednocześnie

Formy występowania i sposoby przyjmowania

Formy występowania

Marihuana – susz z kwiatostanu i liści konopi (0,5–5% THC) Haszysz – żywica krzewu konopi (2–19% THC) Olej haszyszowy – żywica nasiona konopi rozpuszczana np. eterem (10–30% THC) W wyniku prowadzenia genetycznych modyfikacji opracowano nowe odmiany konopi. Preparowana z nich marihuana (tzw. skun) może zawierać nawet do 15% THC. Najczęściej stosowaną formą przyjmowania preparatów konopi jest ich palenie („skręty”, fifki, fajki itp.).

Właściwości uzależniające

Uzależnienie psychiczne Może występować po pewnym czasie używania.

Uzależnienie fizyczne Nie występuje.

Tolerancja odwrotna Oznacza to, że przy systematycznym przyjmowaniu THC dochodzi do nadwrażliwości na ten związek.

Zewnętrzne oznaki używania

  • słodkawa woń oddechu, włosów i ubrania
  • gadatliwość i wesołkowatość, stany euforyczne
  • przekrwione oczy
  • kaszel
  • zwiększone łaknienie, apetyt na słodycze
  • ogólne podniecenie i nadczynność psychoruchowa
  • zaburzenia koordynacji ruchowej
  • zaburzenia orientacji przestrzennej
  • Na co należy zwrócić uwagę
  • zapach palonych liści
  • brązowo-szare nasionka w kieszeniach lub w podszewce
  • bibuła papierosowa
  • zielony tytoń
  • blade palce

Nazwy slangowe marihuana: dżoint, skręt, blant, ziele, zielsko, zioło, grass, marycha, trawa, huana, hasz, marycha, maryśka, skun, gandzia, samosieja, afgan, kolumbijka haszysz: hasz, grudka, gruda, czekoladka, afgan, kloc, plastelina, kostka

Szczególne zagrożenia i niebezpieczeństwa

Zespół amotywacyjny – stan związany z regularnym i długotrwałym przyjmowaniem konopi charakteryzujący się zmniejszoną energią, zmniejszoną dążnością do osiągnięć, apatią, skróconym czasem skupienia uwagi, nieadekwatną oceną sytuacji, a przede wszystkim z upośledzoną zdolnością do komunikowania się z innymi.

Motywacja u dorosłych

Jedna z głównych obaw co do psychologicznych następstw chronicznego używania dużych dawek konopi dotyczy ich niekorzystnego wpływu na motywację u dorosłych. Dowody na istnienie „zespołu amotywacyjnego” u dorosłych to przede wszystkim opisy przypadków i doniesienia z obserwacji (np. Kolansky i Moore, 1971; Millman i Sbriglio, 1986). Nieliczne terenowe i laboratoryjne badania kontrolowane nie dostarczyły przekonywających dowodów istnienia takiego zespołu (Dornbush, 1974; Negrete, 1983; Hollister, 1986). Wartość dowodowa badań terenowych jest ograniczona z uwagi na niewielkie rozmiary badanych prób oraz ich skąpą charakterystykę socjodemograficzną; co się tyczy badań laboratoryjnych, wartość ich umniejsza krótki okres zażywania środka, młody wiek i doskonały stan zdrowia ochotników, oraz niewysokie wymagania stawiane im w warunkach laboratoryjnych (Cohen, 1982). Niektóre spośród osób regularnie używających konopi wspominają utratę ambicji i niższą wydajność w nauce i pracy jako niekorzystne skutki zażywania środka (np. Hendin i in., 1987), zaś osoby, które zaprzestały używania konopi podają niekiedy zmniejszenie wydajności w pracy jako powód rzucenia nałogu (Jones, 1984). Tym niemniej wątpliwe jest, by używanie konopi powodowało charakterystyczny zespół amotywacyjny. Rozsądniej byłoby zapewne traktować objawy osłabionej motywacji jako skutek chronicznego odurzenia konopiami, niż tworzyć tu zupełnie nowy zespół chorobowy.